Lịch sử cho thấy việc hành hình phạm nhân tại Trung Quốc thời xưa là vào giờ Ngọ ba khắc. Đây là quãng thời gian nào trong ngày và vì sao lại có quy định trên?
Thời cổ đại không có đồng hồ, người ta mô tả thời gian của họ dựa trên các hiện tượng thiên thể, lịch sinh hoạt của động vật, v.v..., chẳng hạn như tiếng gà gáy.
Sau này người ta bắt đầu sử dụng đồng hồ cát để tính thời gian, chia một ngày thành mười hai giờ, đồng thời tích hợp thiên can và địa chi vào việc xem giờ.
Khi đó, có mười hai giờ một ngày và mỗi giờ xấp xỉ bằng 2 giờ bây giờ, bắt đầu từ giờ Tý (tương đương với 11 giờ buổi tối đến 1 giờ sáng). Buổi trưa, tương đương với 11 giờ sáng đến 1 giờ chiều hiện tại.
Người xưa cho rằng giữa trưa là lúc mặt trời mạnh nhất, dương đạt cực hạn, cũng là lúc âm giảm dần.
A. Giờ Ngọ ba khắc là mấy giờ?
1. Cách tính giờ của người xưa
Để biết được giờ Ngọ 3 khắc là mấy giờ theo cách tính giờ hiện tại, trước hết phải biết rằng hệ đo thời gian của người xưa khác với chúng ta bây giờ, một ngày không được chia làm 24 tiếng mà chỉ được chia làm 12 khoảng thời gian, mỗi khoảng thời gian ứng với 2 giờ đồng hồ và đặt tên theo các con giáp bắt đầu từ Tý cho đến Hợi.
Cụ thể, từ xưa ông cha ta có cách tính giờ theo 12 con giáp do ảnh hưởng bởi văn hóa du nhập từ Trung Quốc. Theo đó, "thời" và "khắc" là 2 đơn vị tính thời gian.
Một ngày đêm được chia thành 12 thời, mỗi thời 2 tiếng và phân ra làm 100 khắc (vạch khắc trên thùng nhỏ nước tính giờ, một ngày đêm thì nước rỏ hết một thùng, mỗi khắc tương đương 15 phút).
Với 100 khắc như vậy thì tương ứng mỗi khắc là 14,4 phút bây giờ, đến thời nhà Thanh thì đặt lại là 96 khắc, quy ra thời gian như hiện tại thì mỗi khắc tròn 15 phút.
2. Giờ Ngọ 3 khắc là mấy giờ?
Dựa vào cách tính thời gian mà chúng ta vừa tham khảo, và phương pháp đo thời gian "đồng hồ cát " đặt một thời điểm xấp xỉ bằng 14 phút 24 giây (15 phút) hiện tại. Có nghĩa là, giờ ngọ 3 khắc là gần 12h trưa, lúc Mặt trời ở đỉnh điểm, bóng trên mặt đất thu lại ngắn nhất.
Theo cách tính này, giờ Ngọ ba khắc tương đương 11h45 phút trưa.
Vào thời khắc này, mặt trời sẽ ở vị trí trung tâm nhất trên không trung, là thời điểm bóng trên mặt đất thu lại ngắn nhất. Theo quan niệm cổ, đây là lúc "dương khí" cực thịnh trong ngày.
B. Vì sao giờ Ngọ 3 khắc được gọi là giờ “tử huyệt”?
Người xưa gọi giờ Ngọ ba khắc là giờ “tử huyệt” bởi đây là khung giờ để hành hình tử tù. Vậy vì sao lại chọn giờ này để tiến hành việc hành quyết phạm nhân? Có 2 nguyên nhân chính như sau:
1. Do yếu tố tâm linh:
Theo sách “Công môn yếu lược”, người xưa rất mê tín về chuyện hành hình. Họ cho rằng kết liễu sự sống của ai đó chính là “âm sự”. Dẫu cho người bị giết có đáng tội hay không, hồn ma của họ có thể lởn vởn bám theo pháp quan, quan giám trảm, đao phủ và những người có liên quan phán quyết xử tử.
Giờ Ngọ Ba khắc là lúc mặt trời ở đỉnh điểm đứng bóng, nên bóng người trên mặt đất thu lại ngắn nhất. Người xưa quan niệm lúc này dương tính mạnh nhất trong ngày.
Vì vậy, hành hình vào giờ Ngọ ba khắc - lúc dương khí cực thịnh - sẽ trấn át được âm hồn của phạm nhân, khiến hồn ma trở nên yếu ớt, dễ dàng bị khống chế để đưa xuống âm phủ.
Thêm vào đó, người Trung Quốc cho rằng cũng chính vì giờ ngọ ba khắc là lúc dương khí mạnh nên các linh hồn còn đang lang thang sẽ bị áp chế, không thể dụ dỗ linh hồn mới của kẻ tử tù, ngăn chúng tập hợp lại với nhau.