Long Sơn Tự Nha Trang Chùa Long Sơn hay còn gọi là chùa Phật Trắng tọa lạc ở số 22 đường 23 tháng 10, phường Phương Sơn, dưới chân núi Trại Thủy, thành phố Nha Trang là một trong những ngôi chùa cổ kính, linh thiêng và điểm nhấn du lịch tâm linh nổi tiếng, thu hút đông đảo du khách chiêm bái nhất hiện nay.
Theo một vị sư ở chùa cho biết, trước đây chùa Long Sơn (chùa Phật Trắng) được dựng trên núi vào năm 1886 do Hòa thượng Thích Ngộ Chí (1856 - 1935) pháp danh Phổ Chí trụ trì, đặt tên chùa là Đằng Long Tự. Hoà thượng là người huyện Vĩnh Xương, tỉnh Khánh Hòa, lúc nhỏ tham gia phong trào chống Pháp, sau xuất thế đi tu. Năm Canh Tý (1900), sau một trận bão lớn, chùa phải dời từ trên núi xuống vị trí hiện nay.
Cổng tam quan chùa
Năm 1936, chùa được tiến cúng cho Hội An Nam Phật Học và đến nay Hội Phật học chọn làm trụ sở Phật giáo tỉnh Khánh Hòa. Năm 1940, chùa được trùng tu do công lao chính của Hội trưởng Tôn Thất Quyền và Phật tử Võ Đình Thụy, đến năm 1968, do chiến tranh tàn phá, chùa bị sạt mái ngói. Năm 1971, Thượng tọa Thích Thiện Bình đứng ra lo trùng tu chùa và cho đến năm 1975, việc trùng tu mới thực hiện được 60% theo họa đồ của kiến trúc sư Võ Đình Diệp.
Tượng Phật Trắng trên đồi cao là biểu tượng của chùa
Trải qua 133 năm xây dựng và trùng tu, giờ đây ngôi chùa trở nên nổi tiếng nhất Nha Trang. Kiến trúc độc đáo và tôn nghiêm Tổng diện tích chánh điện 1670m2, được thiết kế kiểu thoáng mát, bài trí tượng phật rất tôn nghiêm. Chính giữa thờ tượng Phật Thích Ca Mâu Ni thuyết pháp, tất cả tượng Phật nơi đây đều được làm bằng đồng, nặng 700kg và cao 1,6 m. Hai bên là các vị phù điêu Bồ Tát Quán Thế Âm và Bồ Tát Đại Thế Chi. Đây cũng là nơi hành lễ và tổ chức các nghi lễ vào ngày trọng đại hay mùng 1, 15 âm lịch mỗi tháng. Trong chùa Long Sơn Nha Trang, trước chánh điện là các bàn thờ tượng Thích Ca Mâu Ni, Bồ Tát Di Lặc và Bồ Tát Quán Thế Âm Thiên Thủ Thiên Nhãn (nghìn mắt nghìn tay).
Đặc biệt trong chùa Phật Trắng đang sở hữu cặp nến to kỷ lục Việt Nam do Thượng Tọa Thích Hiển Chơn tạo ra với cân nặng 900kg, cao 3,4m tại Chùa An Phú (Hồ Chí minh), và được cư sĩ Phạm Nhật Vũ cúng dường. Chánh đạo giác ngộ qua 193 bậc tam cấp Bên phải chùa theo hướng du khách đi vào có đường lên đỉnh đồi với 193 bậc tam cấp. Ví như lòng trung thành và tin tưởng vào Phật Pháp, qua khổ ải thì chánh tín mới giác ngộ. Dừng chân ở tam cấp 44 là pho tượng Phật nhập niết bàn, dài 7m, cao 5m, khuôn mặt chân thiện, tuyệt tác và sau lưng là bức phù điêu hàng nghìn tỳ kheo, tỳ kheo ni đang niệm phật. Lên khoảng 10 cấp là đại hồng chung – tháp chuông cao 2,2m, nặng 1,5 tấn do các Phật Tử ở Huế cúng dường cho chùa.
Trong chánh điện của chùa
Dù cho tọa lạc ngay làn đường, xe cộ đông đúc nhưng mỗi khi tiếng chuông vang vọng, Nha Trang lại thanh bình đến lạ kỳ, uy nghi cả một vùng. Chùa Phật Trắng Nha Trang có Kim Thân Phật Tổ - Tượng Phật Ngoài trời lớn nhất Việt Nam. Từ chùa Phật Trắng có đường lớn dẫn lên chùa Hải Đức ở lưng đồi và lên pho tượng Kim thân Phật Tổ nơi đỉnh đồi. Tượng được xây dựng bằng bê-tông ngay trên nền cũ của chùa Phật Trắng trước đây. Việc đúc tượng được khởi công năm 1964, hoàn thành năm 1965, do Thượng tọa Thích Đức Minh, lúc đó là Hội trưởng Tỉnh hội Phật giáo Khánh Hòa và điêu khắc gia Kim Điền thực hiện. Kim Thân Phật Tổ ngự thiên thuyết pháp màu trắng, với tâm thế uy nghi, thư thái giữa trời, với nụ cười thanh thoát. Tượng có chiều cao từ mặt bằng lên 24m, từ đế lên 21m , phần tượng cao 14m, đài sen 7m, đường kính đài sen 10m. Xung quanh đài là hình bảy vị Thánh tử vì đạo trong cuộc chiến chống chế độ Ngô Đình Diệm năm 1963. Trong đó có Chân Dung hòa thượng Thích Quảng Đức với trái tim bất diệt mà nhắc đến chắc hẳn ai ai cũng đều biết và trước Phật đài có cặp rồng, chiều dài 7,20m.
Du khách từ Bắc vào hay từ Nam ra, đi trên đường ô tô hay đường xe lửa, đều có thể nhìn thấy tượng Kim Thân Phật Tổ uy nghi với tấm lòng Từ Bi đang che chở cho người dân thành phố Nha Trang. Chùa Long Sơn (chùa Phật Trắng) Nha Trang Mang ý nghĩa tâm linh rất lớn cho những con dân của đạo Phật, Chùa Long Sơn (chùa Phật Trắng) là niềm tự hào to lớn của Khánh Hòa. Tượng Phật Trắng cũng đem đến lòng tin rằng Ngài sẽ trấn an, tạo nên mưa thuận gió hòa và ban cho những ai thành tâm cầu nguyện về sức khỏe, sự bình an, đường tình duyên, lập nghiệp kinh doanh buôn may bán đắt, trúng số, lô đề để đổi đời… Cổ kinh, linh thiêng, nên đến Nha Trang mà du khách không ghé qua Long Sơn Tự chiêm bái sẽ là điều phải tiếc nuối.
